POWIETRZE.LODZKIE.PL

PM10 - jest skróconą nazwą pyłu zawieszonego PM10, który czasem bywa określany również jako pył PM10. Pył zawieszony PM10 jest to frakcja pyłu o średnicy ziaren poniżej 10μm (10 mikrometrów, tj. 0,01 milimetra).

PM2,5 - jest skróconą nazwą pyłu zawieszonego PM2,5, który czasem bywa określany również jako pył PM2,5. Pył zawieszony PM2,5 jest to frakcja pyłu o średnicy ziaren poniżej 2,5μm (2,5 mikrometrów, tj. 0,0025 milimetra).

B(a)P - jest skróconą nazwą benzo(a)pirenu. Zgodnie z obowiązującymi regulacjami prawnymi normy jakości powietrza dotyczą benzo(a)pirenu zawartego w pyle zawieszonym PM10, dlatego też jeżeli w niniejszym serwisie podana jest jedynie nazwa "B(a)P" należy przez to rozumieć benzo(a)piren zawarty w pyle zawieszonym PM10. Benzo(a)piren jest głównym przedstawicielem wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA).

O₃ - jest to inne określenie ozonu. W niniejszym serwisie określenia ozon i O₃ dotyczą ozonu przyziemnego.

NO₂ - dwutlenek azotu.

SO₂ - dwutlenek siarki.

C₆H₆ - benzen.

CO - tlenek węgla.

POP jest skrótem nazwy program ochrony powietrza.

PDK jest skrótem nazwy plan działań krótkoterminowych.

Jeżeli podejrzewamy, że ktoś spala odpady powinniśmy zawiadomić straż gminną bądź miejską, a jeśli takiej jednostki nie ma w naszej gminie powinniśmy zawiadomić wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Jeżeli nasze podejrzenia dotyczą podmiotu gospodarczego możemy zawiadomić dodatkowo wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska oraz w zależności od właściwości organu starostę lub marszałka województwa (właściwość organów wynika z tego czy dany zakład jest kwalifikowany jako przedsięwzięcie mogące potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko starosta, czy jako przedsięwzięcie mogące zawsze znacząco oddziaływać na środowisko marszałek województwa, kwalifikacja wynika z rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010r. (t.j. Dz. U. z 2016r. poz. 71)).

Straż gminną lub miejską można zawiadomić telefonicznie, natomiast wójta, burmistrza, prezydenta miasta, starostę lub marszałka województwa oraz wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska najlepiej zawiadomić poprzez złożenie pisma, w którym opiszemy sytuację. W piśmie należy także podać swoje dane (imię i nazwisko, adres do korespondencji) oraz je podpisać. Pismo nie musi być adresowane bezpośrednio do wójta, burmistrza, prezydenta miasta, starosty, marszałka województwa lub wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska, może być zaadresowane na urząd, który obsługuje dany organ.

Spalanie śmieci w paleniskach domowych powoduje powstawanie toksycznych związków, które mają silne działanie rakotwórcze. Zanieczyszczenia, które dostają się do powietrza atmosferycznego to przede wszystkim dioksyny i furany. Mogą on osiadać na roślinności oraz przedmiotach lub być absorbowane przez rośliny. Następnie zanieczyszczenia te wraz z wdychanym powietrzem jak również z żywnością (np. zbożami, owocami, warzywami) przedostają się do naszych organizmów. Związki te nieodwracalnie wpływają na zdrowie, powodując nowotwory wątroby i płuc, obniżają odporność, uszkadzają płód i strukturę kodu genetycznego oraz przyczyniają się do powstawania alergii szczególnie u dzieci. Dodatkowo spalanie śmieci w domowych warunkach wpływa na uszkodzenie instalacji oraz przewodów kominowych, a w skrajnych przypadkach może grozić pożarem.

Substancje zubażające warstwę ozonową - termin ten oznacza substancje, które zubażają warstwę ozonową (dziurę ozonową). Należą do nich chemiczne związki organiczne głównie pochodne metanu i etanu, zawierające w swym składzie atomy chloru, chloru i fluoru lub bromu i fluoru. Substancje te przestawione są w ustawie z dnia 15 maja 2015 r. o substancjach zubożających warstwę ozonową oraz o niektórych fluorowanych gazach cieplarnianych (Dz.U. 2015 poz. 881) jako substancje kontrolowane oraz jako nowe substancje. Aby uzyskać więcej informacji dotyczących kto ma obowiązek rejestracji w Bazie Danych Sprawozdań (BDS) o Substancjach Zubażających Warstwę Ozonową (SZWO) i Fluorowanych Gazach Cieplarnianych (FGC) oraz w jaki sposób trzeba przekazać informację należy kliknąć w poniższy link :

Poziom dopuszczalny – jest to poziom substancji, który ma być osiągnięty w określonym terminie i który po tym terminie nie powinien być przekraczany; poziom dopuszczalny jest standardem jakości powietrza.

Poziom docelowy – jest to poziom substancji, który ma być osiągnięty w określonym czasie za pomocą ekonomicznie uzasadnionych działań technicznych i technologicznych; poziom ten ustala się w celu unikania, zapobiegania lub ograniczania szkodliwego wpływu danej substancji na zdrowie ludzi lub środowisko jako całość.

Pułap stężenia ekspozycji – poziom substancji w powietrzu wyznaczony na podstawie wartości krajowego wskaźnika średniego narażenia, w celu ograniczenia szkodliwego wpływu danej substancji na zdrowie ludzi, który ma być osiągnięty w określonym terminie. Pułap stężenia ekspozycji jest standardem jakości powietrza.
Pułap stężenia ekspozycji, który zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. z 2012r. poz. 1031) wynosi 20 μg/m³, jest kolejnym standardem jakości powietrza w zakresie najszkodliwszej dla zdrowia ludzi frakcji pyłu zawieszonego o średnicy do 2,5 μm (pyły zawieszonego PM2,5), obowiązującym na obszarach aglomeracji i w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców.

Krajowy cel redukcji narażenia – procentowe zmniejszenie krajowego wskaźnika średniego narażenia dla roku odniesienia, w celu ograniczenia szkodliwego wpływu danej substancji na zdrowie ludzi, który ma być osiągnięty w określonym terminie.
Wartość krajowego celu redukcji narażenia została określona w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14 sierpnia 2012r. w sprawie krajowego celu redukcji narażenia (Dz. U. z 2012r. poz. 782) i wynosi 18 μg/m³. Wartość ta wynika z wartości wskaźnika średniego narażenia odnotowanej w roku bazowym i przedziałów ustalonych w sekcji B załącznika XIV do dyrektywy CAFE.
Krajowy cel redukcji narażenia ma być osiągnięty w aglomeracjach i miastach powyżej 100 tys. mieszkańców do dnia 1 stycznia 2020r. i z mocy art. 91 ust. 9d ustawy Prawo ochrony Środowiska ma być celem programu ochrony powietrza.

Wskaźnik średniego narażenia dla miasta o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji – średni poziom substancji w powietrzu wyznaczony na podstawie pomiarów przeprowadzonych na obszarach tła miejskiego w miastach o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracjach, wykorzystywany do dotrzymania pułapu stężenia ekspozycji oraz określenia i dotrzymania krajowego celu redukcji narażenia.
Wskaźnik średniego narażenia dla miasta i aglomeracji oblicza się jako trzyletnią średnią kroczącą ze średnich rocznych stężeń pyłu PM2,5. W przypadku aglomeracji łódzkiej przy obliczaniu wskaźnika średniego narażenia brane pod uwagę są średnie roczne z pomiarów stężeń pyłu zawieszonego PM2,5 prowadzonych na stacji Łódź-Widzew.
Wartość wskaźnika średniego narażenia ogłaszana jest przez Ministra Środowiska do 30 września każdego roku w formie obwieszczenia publikowanego w Monitorze Polskim.

Pomiary automatyczne od manualnych różnią się metodą dokonywania pomiaru.

Pomiary automatyczne wykonywane są przez analizator znajdujący się na stacji, a wyniki cząstkowe uśredniane są do godziny. Sieć pomiarów automatycznych, charakteryzuje się krótkim czasem pomiędzy zakończeniem pomiaru a udostępnieniem wyników.

Pomiary manualne wykonywane są w laboratorium. Próbki badane w ramach pomiarów manualnych pobierana są na stacjach pomiarowych przez automatyczne poborniki. Układ poboru próbek wyposażony jest w odpowiednie zasobniki tak aby nie było konieczności codziennej wymiany pojemników na próbki. Przy pomiarach manualnych czas od momentu pobrania próbki do uzyskania wyniku jest dużo dłuższy niż w przypadku pomiarów manualnych.

Obszar przekroczeń jest to obszar w obrębie, którego Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w ramach rocznej oceny jakości powietrza stwierdził przekroczenie norm jakości powietrza. Granice obszarów przekroczeń mogą stanowić:

• izolinie wartości stężeń odpowiadających danej normie,
• linie łączące węzły siatki obliczeniowej, w których to węzłach uzyskano wartości stężeń odpowiadające danej normie.

Poziom informowania – rozumie się przez to stężenie substancji w powietrzu, powyżej którego istnieje zagrożenie zdrowia ludzkiego wynikające z krótkotrwałego narażenia na działanie zanieczyszczeń wrażliwych grup ludności, w przypadku którego niezbędna jest natychmiastowa i właściwa informacja

Niska emisja - umownie pojęciem tym określa się emisję zanieczyszczeń wprowadzanych do powietrza emitorami (kominami) o wysokości do 30-40 m. Jest to emisja pyłów i szkodliwych gazów, która ma wpływ na jakość powietrza. Krótko mówiąc za powstawanie niskiej emisji odpowiedzialne są domowe piece grzewcze i lokalne kotłownie węglowe, w których spalanie węgla odbywa się w nieefektywny sposób. Należy jednak zaznaczyć, że w lokalnych kotłowniach proces spalania przebiega zazwyczaj dużo efektywniej niż kotłach domowych, a dodatkowo lokalne kotłownie najczęściej wyposażone są w urządzenia ograniczające emisję. Wynika to z faktu, że piece i kotły o nominalnej mocy cieplnej (nominalnej ilości energii wprowadzonej w paliwie w jednostce czasu) nie mniejszej niż 1MW objęte są standardami emisyjnymi.

Niska emisja została zdefiniowana w programach ochrony powietrza jako ładunek substancji zanieczyszczających wprowadzany do powietrza w określonym czasie emitorami o wysokości do 30 m npz (emisja z palenisk domowych, kotłowni lokalnych, z działalności gospodarczej). W programach ochrony powietrza niska emisja nazywana jest również emisją powierzchniową.

Warto pamiętać, że jeżeli na obszarach o zwartej zabudowie mieszkaniowej zlokalizowana jest duża ilość niewysokich emitorów (kominów) wprowadzających zanieczyszczenia, uciążliwości są szczególnie odczuwalne, ponieważ zanieczyszczenia gromadzą się wokół miejsca powstawania, a ich rozprzestrzenianie jest utrudnione, co przyczynia się do występowania stosunkowo wysokich stężeń zanieczyszczeń. Dlatego bardzo istotne jest, aby na takich obszarach nie spalać śmieci i zastępować stare nisko sprawne i wysoko emisyjne kotły nowymi nisko emisyjnymi kotłami, które spełniają najwyższe normy (odpowiadają m.in. klasie V normy PN EN 303-5:2012).

Roczna ocena jakości powietrza

Dokonywanie rocznych ocen jakości powietrza w strefach jest obowiązkiem wynikającym z ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska. Zgodnie z art. 89 ustawy – POŚ na podstawie wyników pomiarów prowadzonych na stacjach Państwowego Monitoringu Środowiska Główny Inspektor Ochrony Środowiska każdego roku dokonuje oceny poziomów substancji w powietrzu w danej strefie za rok poprzedni, a następnie dokonuje klasyfikacji stref, dla każdej substancji odrębnie, według określonych kryteriów. Wyniki ocen GIOŚ przekazuje zarządom województw, które w razie konieczności opracowują i wdrażają programy ochrony powietrza dla wybranych stref, w których zanotowano przekroczenia norm jakości powietrza. Oceny jakości powietrza dokonuje się w strefach.

Definicję strefy określa art. 87 ust. 2 ustawy –POŚ:
1) aglomeracja o liczbie mieszkańców większej niż 250 tysięcy;
2) miasto o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy;
3) pozostały obszar województwa, niewchodzący w skład miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy oraz aglomeracji.

W województwie łódzkim znajdują się 2 strefy:
- aglomeracja łódzka (kod strefy PL1001),
- strefa łódzka (kod strefy PL1002).

Zanieczyszczenia objęte roczną oceną jakości powietrza
W rocznej ocenie jakości powietrza uwzględnia się substancje, dla których w prawie krajowym i w dyrektywach unijnych określono normatywne stężenia w postaci poziomów dopuszczalnych/docelowych/celu długoterminowego w powietrzu, ze względu na ochronę zdrowia ludzkiego i ochronę roślin.
W ocenach prowadzonych pod kątem spełnienia kryteriów ustanowionych w celu ochrony zdrowia ludzi obecnie uwzględnia się: dwutlenek siarki (SO₂), dwutlenek azotu (NO₂), tlenek węgla (CO), benzen (C₆H₆), ozon (O₃), pył zawieszony PM10 i PM2,5, metale ciężkie: ołów (Pb), arsen (As), kadm (Cd) i nikiel (Ni) w pyle PM10 oraz benzo(a)piren (B(a)P) w pyle PM10.

Oceny dokonywane pod kątem spełnienia kryteriów odniesionych do ochrony roślin obejmują: dwutlenek siarki (SO₂), tlenki azotu NO_x i ozon (O₃).
Oceny jakości powietrza są wykonywane w odniesieniu do obszaru strefy.

Na podstawie wyników rocznej oceny jakości powietrza, odrębnie dla każdej substancji dokonuje się klasyfikacji stref, w których poziom:
- przekracza poziom dopuszczalny powiększony o margines tolerancji,
- mieści się pomiędzy poziomem dopuszczalnym a poziomem dopuszczalnym powiększonym o margines tolerancji,
- nie przekracza poziomu dopuszczalnego,
- przekracza poziom docelowy,
- nie przekracza poziomu docelowego,
- przekracza poziom celu długoterminowego (tylko dla ozonu),
- nie przekracza poziomu celu długoterminowego(tylko dla ozonu).

Do przekazywania informacji o realizacji programów ochrony powietrza i planów działań krótkoterminowych zobowiązani są wójtowie, burmistrzowie, prezydenci miast i starostowie właściwi ze względu na występowanie obszarów przekroczeń.

Monitoring jakości powietrza w województwie łódzkim prowadzi Łódzki Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska.

Prognozy jakości powietrza w zakresie m.in. pyłu zawieszonego PM10 oraz ozonu troposferycznego dla całego kraju w tym dla województwa łódzkiego wykonuje Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy, a publikuje Główny Inspektorat Ochrony Środowiska..

Ograniczenie emisji ze spalania paliw w skali gospodarstwa domowego można osiągnąć w wyniku różnych działań obejmujących m.in.:

1. Zmianę sposobu ogrzewania – zastąpienie istniejących źródeł energii nowymi, które będą powodowały znacznie mniejszą emisję, czy wręcz nie będą związane z emisją zanieczyszczeń do powietrza (np. pompy ciepła, kolektory słoneczne),
2. Modernizację źródła ciepła w celu zwiększenia jego efektywności, która może być połączona dodatkowo z wykorzystaniem wspomagających źródeł ciepła takich jak pompy ciepła czy kolektory słoneczne,
3. Zmniejszenie zapotrzebowania na ciepło do ogrzania budynku (zwiększenie efektywności energetycznej budynku) – przeprowadzenie termomodernizacji budynku, modernizacji systemu c.o. (np. instalacja zaworów termostatycznych grzejnikowych) i c.o.w.,
4. Zmianę stosowanego paliwa – stosowanie paliwa o lepszych parametrach, w szczególności wyższej wartości opałowej i mniejszej zawartości popiołu, należy jednak pamiętać, że stosowane paliwo powinno być dostosowane do danego typu/rodzaju źródła ciepła i zgodne ze specyfikacją paliwa określoną w dokumentacji technicznej źródła ciepła,
5. Zmniejszenie strat ciepła wynikających z niewłaściwego przewietrzania pomieszczeń (w sezonie grzewczym pomieszczenia należy przewietrzać intensywnie ale krótko).
6. Stosowanie odpowiednich metod spalania paliw stałych, czyli zgodnych z instrukcją obsługi urządzenia, w którym spalane się paliwa stałe. Ogólnie możemy wyróżnić trzy podstawowe metody spalania paliw stałych:

• dokładanie paliwa małymi porcjami – paliwo należy dokładać tak aby nie zdusić płomienia,
• palenie kroczące– polega przesunięciu żaru na tył lub bok paleniska i dołożeniu nowej porcji paliwa w zwolnionym miejscu (metoda ta jest kompromisem między paleniem od góry a tradycyjnym paleniem od dołu),
• palenie od góry (Spośród trzech wymienionych metod spalania paliw stałych, ta powoduje najmniejszą emisję, jednak liczba urządzeń, które umożliwiają jej stosowanie jest bardzo niewielka. W kotłach, których konstrukcja nie przewiduje palenia od góry, stosowanie tej metody może przynieść więcej strat niż korzyści zarówno właścicielowi jak i środowisku.) – polega na rozpaleniu paliwa w palenisku od góry, w miarę postępu procesu spalania rozpalają się coraz niższe warstwy paliwa.

ECO - driving (ekojazda) – jest to nowa kultura jazdy, która pozwala na oszczędny pod względem zużycia paliwa sposób prowadzenia samochodu, wpływając przy tym na zwiększenie bezpieczeństwa na drogach i zmniejszenie poziomu zanieczyszczeń w środowisku. Podstawowe zasady ECO – drivingu:

1. Nie wciskaj gazu podczas uruchamiania silnika i nie rozgrzewaj go na postoju.
2. Włączaj wyższy bieg najszybciej jak to możliwe.
3. Jeśli masz wolną drogę, przyspieszaj energicznie wciskając pedał gazu do 3/4.
4. Nie przekraczaj 2500 obr./min w silniku benzynowym, a 2000 obr./min. w silniku diesla.
5. Pomijaj pośrednie biegi, gdy przyspieszasz i już osiągnąłeś prędkość, z którą możesz jechać na najwyższym biegu.
6. Jak najdłużej jedź na najwyższym możliwym biegu na najniższych możliwych obrotach.
7. Unikaj jazdy na biegu jałowym - jeśli planujesz zatrzymanie lub spowolnienie ruchu, pojazd powinien toczyć się na biegu, bez naciskania pedału gazu, z zachowaniem zasad bezpieczeństwa.
8. Obserwuj drogę przed sobą i reaguj jak najszybciej i jak najłagodniej na dostrzeżone przeszkody.
9. Wyłączaj silnik, nawet podczas krótkich postojów. Hamuj silnikiem, zdejmując nogę z gazu; nie jedź na luzie.
10. Unikaj zbędnych przyspieszeń i hamowań. Nie woź niepotrzebnie bagażnika na dachu.
11. Nie przewoź ze sobą zbędnego bagażu.
12. Podczas tankowania pamiętaj o dokładnym zamknięciu i zakręceniu wlewu.
13. Rozsądnie używaj klimatyzacji.
14. Zwracaj uwagę na właściwe ciśnienie opon.
15. Dbaj o sprawność pojazdu.
16. Planuj podróż pod kątem:

• czy jest konieczna,
• czy trasa jest optymalna,
• czy samochód jest najlepszym środkiem transportu,
• unikanie jazdy na dystansie poniżej 4 km.

W sytuacji zagrożenia na drodze należy zaniechać stosowania powyższych zasad i robić wszystko aby nie doszło do kolizji czy wypadku.

Wpływ pyłu zawieszonego na zdrowie ludzi. Czynnikiem sprzyjającym szkodliwemu oddziaływaniu pyłu na zdrowie jest przede wszystkim wielkość cząstek. W pyle zawieszonym całkowitym (TSP), ze względu na wielkość cząstek, wyróżnia się frakcje o ziarnach: powyżej 10 μm oraz poniżej 10 μm (pył zawieszony PM10). Małe cząstki o średnicy mniejszej niż 10 mikrometrów (tj. 1/100 milimetra) mające średnicę do 2,5 mikrona, są niezwykle niebezpieczne dla zdrowia człowieka, ponieważ przenikają bezpośrednio do płuc i krwiobiegu. Raporty Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) wskazują na znaczący wpływ pyłu PM2,5 na zdrowie ludzi. Począwszy od małych zmian chorobowych górnych dróg oddechowych i zaburzeniu czynności płuc, poprzez zwiększenie ryzyka objawów wymagających przyjęcia na izbę przyjęć lub podjęcia leczenia szpitalnego, do zwiększonego ryzyka zgonu przez obciążony układ krążenia i układ oddechowy oraz raka płuc. Grupami wysokiego ryzyka są osoby starsze, dzieci, a także osoby mające problemy z sercem i układem oddechowym. Największe zawartości frakcji PM2,5 w TSP w Polsce występują w przypadku procesów produkcyjnych (ok. 54%) oraz w sektorze komunalno-bytowym (ok. 35%). W transporcie drogowym frakcja pyłu PM2,5 stanowi ok. 90%. Znaczna jego część pochodzi z procesów innych niż spalanie paliw, do których zaliczyć można np. ścieranie opon i hamulców oraz ścieranie nawierzchni dróg i unoszenie. Jak wynika z raportów WHO, długotrwałe narażenie na działanie pyłu zawieszonego PM2,5 skutkuje skróceniem średniej długości życia. Szacuje się, że życie przeciętnego mieszkańca Unii Europejskiej jest krótsze z tego powodu o ponad 8 miesięcy. Jest to równoznaczne z 3,6 milionami lat życia traconych każdego roku w przeliczeniu na wszystkich mieszkańców UE. Życie przeciętnego Polaka, w stosunku do mieszkańca UE, jest krótsze o kolejne 2 miesiące z uwagi na występujące w naszym kraju większe zanieczyszczenie pyłem aniżeli wynosi średnia dla krajów Unii. Krótkotrwała ekspozycja na wysokie stężenia pyłu PM2,5 jest równie niebezpieczna, powodując wzrost liczby zgonów z powodu chorób układu oddechowego i krążenia oraz wzrost ryzyka nagłych przypadków wymagających hospitalizacji.

Wpływ benzo(a)pirenu na zdrowie ludzi. Benzo(a)piren jest głównym przedstawicielem wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA), których źródłem mogą być silniki spalinowe, spalarnie odpadów, liczne procesy przemysłowe (np. produkcja koksu), pożary lasów, dym tytoniowy, a także wszelkie procesy rozkładu termicznego związków organicznych przebiegające przy niewystarczającej ilości tlenu. Nośnikiem benzo(a)pirenu w powietrzu jest pył, dlatego jego szkodliwe oddziaływanie jest ściśle związane z oddziaływaniem pyłu oraz jego specyficznymi właściwościami fizycznymi i chemicznymi.
Benzo(a)piren oddziałuje szkodliwie nie tylko na zdrowie ludzkie, ale także na roślinność, gleby i wodę. Wykazuje on małą toksyczność ostrą, zaś dużą toksyczność przewlekłą, co związane jest z jego zdolnością kumulacji w organizmie. Podobnie, jak inne WWA, jest kancerogenem chemicznym, a mechanizm jego działania jest genotoksyczny, co oznacza, że reaguje z DNA, przy czym działa po aktywacji metabolicznej. W wyniku przemian metabolicznych benzo(a)pirenu w organizmie człowieka dochodzi do powstania i gromadzenia hydroksypochodnych benzo(a)pirenu o bardzo silnym działaniu rakotwórczym. Przeciętny okres między pierwszym kontaktem z czynnikiem rakotwórczym, a powstaniem zmian nowotworowych wynosi ok. 15 lat, ale może być krótszy. Benzo(a)piren, podobnie jak inne WWA, wykazuje toksyczność układową powodując uszkodzenie nadnerczy, układu chłonnego, krwiotwórczego i oddechowego.

Smog – jest to nienaturalne zjawisko atmosferyczne, które polega na współwystępowaniu zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego wskutek działalności człowieka oraz niekorzystnych zjawisk atmosferycznych. Tworzony jest przez zanieczyszczenia powietrza, takie jak: pyły oraz gazy, które pochodzą z indywidualnych źródeł ogrzewania, ośrodków przemysłowych, spalin samochodowych oraz produktów reakcji fotochemicznych i chemicznych. Powstawanie smogu związane jest również bezpośrednio z bezwietrzną pogodą oraz znaczną wilgotnością powietrza, co sprzyja kumulowaniu się zanieczyszczeń w powietrzu atmosferycznym. Zjawisko to obserwowane jest głównie nad terenami dużych miast bądź zakładów przemysłowych. Dodatkowo występowaniu smogu sprzyjają obszary usytuowane w zagłębieniu terenu.